Czy Polacy czytają Biblię?

Ostatnie badania wskazują, że 95 procent Polaków deklaruje przynależność do kościoła katolickiego. To najwyższe wyniki w Europie. Wydaje się, że powinna za tym iść praktyka religijna, która wyraża się m.in. czytaniem Słowa Bożego. Ale czy tak jest naprawdę?

Tekst: Marta Tomczyk-Maryon

O badaniach dotyczących ilości katolików w UE  możesz przeczytać tutaj.

Instytut badawczy IMAS International we współpracy z wrocławskimi inicjatywami Pismo Święte PL i Lectio Divina-On Jest opublikował najnowsze wyniki badań na temat czytania Biblii przez Polaków.  Wynika z nich, że Biblię - przynajmniej raz w roku, a więc rzadko  - czyta 19,2 proc. Polaków. Czytanie cotygodniowe praktykuje 7 procent, a codzienne tylko 3,8 procent Polaków. 

Badania jednak jednoznacznie pokazują, że u tych katolików, którzy deklarują częste praktyki religijne, np. modlitwę minimum raz w tygodniu, odsetek czytających Biblię znacznie rośnie i wśród takich osób wynosi on nie 19,2 procent, ale 38,7.

Interesująca jest zależność między wiekiem a częstotliwością sięgania po Biblię. Okazuje się, że o wiele częściej Biblię czytają osoby młode w przedziale wiekowym 18-29 lat.

Istnieje również związek między wykształceniem a czytaniem Biblii. Korzystanie z Pisma Świętego rośnie wraz z poziomem wykształcenia – to 23,9 procent osób z wykształceniem wyższym, 19 z wykształceniem średnim i 17,1 osób z podstawowym/zawodowym.

Wielkość miejscowości także różnicuje czytelników Biblii. Dla wsi i miast do 200 tys. mieszkańców czytelnictwo Pisma Świętego wynosi 20,2, dla miast powyżej 200 tys. mieszkańców jest to 15 procent.

Jakie fragmenty Biblii są najczęściej czytane?

Na pierwszym miejscu są Ewangelie, w następnej kolejności Listy Apostolskie i Apokalipsa. Ze Starego Testamentu największą popularnością cieszą się Psalmy.

W jakiej formie jest czytana Biblia? Czy chętniej sięgamy po wydania tradycyjne, papierowe czy elektroniczne?

Polacy pozostają w tej kwestii tradycjonalistami, bowiem 82,6 procent korzysta z tych  wydrukowanych na papierze. Jednak w grupie, która często, a więc codziennie czyta Biblię około 50 procent używa Pisma Świętego w wersji online, poprzez różne dostępne aplikacje na telefon i/lub poprzez strony internetowe.

Czytelnicy Biblii często patrzą na nią w kategorii wiary, opowiadając się w prawie 89 procentach za stwierdzeniem, że Biblia to żywe Słowo Boże, przez które Bóg mówi do człowieka.

Jednak za tymi deklaracjami nie idzie dobra znajomość Pisma Świętego. Poza pojęciami Genesis i Dekalog, które funkcjonują również w dużym stopniu w sposób nie związany z Pismem Świętym, respondenci dość słabo kojarzą pozostałe pojęcia związane bezpośrednio z czytaniem Biblii. Połowa czytających słyszała o pojęciu apokryf, natomiast tylko niecałe 10 procent kojarzy pojęcie Lectio Divina, stanowiące część ważnej tradycji pogłębionego czytania Pisma Świętego w Kościele katolickim.

Wiele osób często czytających Biblię deklaruje korzystanie z komentarzy bądź rozważań ułatwiających zrozumienie tekstów Biblii. Jest to 88,7 procent.

60 procent katolików, którzy często czytają Pismo Święte, sprawdzało, czy źródło, z którego pochodzi aplikacja jest katolickie.

Czytający Biblię zostali także zapytani o sposób w jaki ją czytają. 32,2 procent czyta według założonego przez siebie planu czytania, 18,3 według planu jakim są czytania liturgiczne (katolickie) przyporządkowane do danego dnia, natomiast 31,3 czyta spontanicznie z różnych części Pisma Świętego.

Zadano również pytania na temat korzyści, jakie w ocenie respondentów niesie ze sobą korzystanie z Pisma Świętego w modlitwie osobistej. Wymienili oni dwie zasadnicze: pierwszą jest zbliżenie do Boga poprzez wzrost wiary i pojawiające się subiektywnie rozumiane przez respondentów „duchowe owoce” (np. pokój, radość, większe wyciszenie). Drugą kluczową korzyścią łączenia czytania Pisma Świętego i modlitwy jest postrzegane przez respondentów przełożenie na codzienne życie, powiązanie modlitwy z Pismem Świętym z codziennymi doświadczeniami życiowymi (cytat: „modlitwa nie jest oderwania od życia. Moje życie staje się modlitwą”).

Z badań, które Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK) przeprowadził dla tygodnika „Niedziela” w 2008 roku (nr 51/2008) wynikało, że Biblię posiada w domu 98 procent Polaków.

Jednak w świetle opublikowanych właśnie badań wygląda na to, że dla większości Polaków Biblia jest tylko przedmiotem na półce. Czy nie przypomina ona atrapy książek jakie ustawia się czasem w sklepach meblarskich? Mam nadzieję, że to tylko moje ponure wyobrażenie.