Wyjaśnienie nazw

Zazwyczaj prowincje koœcielne podlegają metropoliom. W ich skład wchodzą metropolia arcybiskupia (metr.) oraz różna iloœć sufraganii (suffr.). Sufraganie mają zwykle rangę diecezji (bisp.), lecz mogą też być prałaturami (prel.). Jeœli w objaœnieniu jest tylko suffr., oznacza to, że sufragania jest diecezją. Istnieją też archidiecezje (erkeb.), które nie podlegają metropoliom arcybiskupim i nie posiadają sufraganów. W Koœciele katolickim obrządków wschodnich nazewnictwo jest nieco inne niż w obrządku rzymskim: Arcyeparchie (erkeep.) to archidiecezje, a eparchie (ep.) diecezje.

Na œwiecie jest 21 wschodnich obrządków Koœcioła katolickiego, często egzystują obok siebie, tak więc w jednej miejscowoœci może działać kilka różnych diecezji. Koœciół dzieli się też na terytoria o niższej randze, zwykle nie wchodzące w skład metropolii. Można je spotkać tam, gdzie liczne polityczne lub religijne względy nie sprzyjały ustanowieniu zwyczajnej struktury. Te prowincje to: egzarchaty (ap.eksark., erkeep.eksark.), ordynariaty (ord.), wikariaty apostolskie (ap.vik.), prefektury apostolskie (ap.pref.), administratury apostolskie (ap.admin.) oraz misje sui juris (misj.).

Pozostają jeszcze cztery kategorie: Patriarchaty (patr.), wielkie arcyeparchie (stor-erkeep.), opactwa nullia (abb.) i ordynariaty polowe (mil.-ord.) Patriarchaty występują, z czterema wyjątkami, w katolickim Koœciele obrządków wschodnich. Patriarcha jest najwyższym koœcielnym dostojnikiem danego obrządku. Wyjątek stanowi kilka patriarchatów w Koœciele łacińskim - Jerozolima, Lizbona, Wenecja i Indie Wschodnie (dawniej istniał także patriarchat Indii Zachodnich). Obecnie okreœlenie to nie ma większego znaczenia w obrządku rzymskim, œwiadczy tylko o szczególnej randze danej diecezji w przeszłoœci. Wielka arcyeparchia to niemal to samo co patriarchat wschodni. Opactwo nullia stanowi klasztor posiadający własne terytorium, nie podlegający jurysdykcji biskupiej (funkcje biskupie pełni opat). Ordynariaty polowe są terytoriami koœcielnymi utworzonymi dla wojska, ich granice mogą przebiegać niezależnie od granic diecezji.

Ponadto istnieją prałatury personalne, ustanowione podczas II Soboru Watykańskiego z myœlą o wyjątkowych zadaniach duszpasterskich. Składają się one z prałata, duszpasterzy œwieckich i wiernych. Granice prałatur personalnych są niezależne od granic innych terytoriów koœcielnych.