W Środę Popielcową oglądaj Mszę w Internecie
SZCZEGÓLNY ROK: Liturgia Środy Popielcowej i całego Wielkiego Postu przeszła pewną zmianę w reformie liturgicznej w 1969 r., która nastąpiła po Soborze Watykańskim II (1962-65). Ale ogólnie rzecz biorąc nadzwyczajna forma rytu rzymskiego z obrzędem posypania popiołem jest podobna do tej, która odbywała się od wieków. W tym roku będzie inaczej - potwierdza biskup Bernt I. Eidsvig.
Pandemia odciska piętno na wszystkim, również na tegorocznych obchodach Środy Popielcowej. - Oprócz rozpoczęcia Wielkiego Postu, ten dzień wyraża szlachetne i pobożne tradycje. Tego będzie nam brakować - mówi biskup Bernt I. Eidsvig.
Tekst i zdjęcie: Petter T. Stocke-Nicolaisen Tłumaczenie: Marta Tomczyk-Maryon
Środa Popielcowa rozpoczyna czterdziestodniowy post przed rozpoczęciem Wielkanocy. Słowo „post” (norw. faste) pochodzi od nordyckiego słowa fasta, (w języku polskim słowo post zostało zapożyczone z niem. Fasten – przyp. tłum.), co w rzeczywistości oznacza „przestrzeganie nakazów religijnych”. W tym roku oprócz nakazów religijnych należy przestrzegać również przepisów dotyczących kontroli zakażeń.
– Środa Popielcowa to ważny dzień w roku kościelnym. W tym roku z powodu koronawirusa i konieczności przestrzegania obostrzeń związanych z pandemią w wielu naszych parafiach ten dzień będzie inny niż zwykle - mówi biskup Bernt I. Eidsvig.
Ks. biskup precyzuje, że Środa Popielcowa to przede wszystkim post i wstrzemięźliwość.
– Środa Popielcowa wraz z Wielkim Piątkiem to jeden z dwóch dni w roku, w których wszyscy dorośli, zdrowi katolicy (od 18 do 60 roku życia) zobowiązani są do postu i wstrzemięźliwości (postu ścisłego, czyli postu jakościowego i ilościowego – przyp. tłum). Młodzi ludzie powyżej 14 roku życia zobowiązani są do postu jakościowego (powstrzymania się od jedzenia mięsa – przyp. tłum.) - mówi biskup Oslo.
Z drugiej strony nie ma obowiązku uczestniczenia w Mszy św. w Środę Popielcową i przyjęcia popiołu od kapłana.
– To dwie szlachetne i pobożne tradycje, które wysoko sobie cenimy. Dlatego brak tych rzeczy w tym roku może być dla niektórych szczególnym rodzajem pokuty lub postu. Niemniej jednak Kościół powinien starać się - w miarę możliwości - spełniać pobożne życzenia wiernych w tej dziedzinie - mówi biskup Eidsvig.
Nabożeństwa w Środę Popielcową
Życzeniem biskupa jest, aby jedna lub więcej Mszy z obrzędem posypania popiołem zostało odprawionych w Środę Popielcową w parafiach Diecezji katolickiej w Oslo. Podkreśla on jednak, że ograniczenia dotyczące uczestnictwa w Mszach, które wynikają z ogólnokrajowych i lokalnych zasad kontroli zakażeń oczywiście dotyczą również tych Mszy.
Biskup wyjaśnią, że popiół można rozdzielać na różne sposoby:
- kilka Mszy wewnętrznych z bardzo małą liczbą uczestników (tam, gdzie jest to możliwe);
- liturgia słowa w pomieszczeniach z bardzo małą liczbą uczestników (tam, gdzie jest to możliwe);
- Msze plenerowe z większymi, podzielonymi grupami uczestników (tam, gdzie jest to możliwe);
- ksiądz, diakon lub inna osoba może rozdawać poświęcony popiół w ciągu dnia poszczególnym osobom lub bardzo małym grupom, które przychodzą do kościoła, aby go odebrać (o określonej porze);
- ludzie mogą otrzymać poświęcony popiół w małych ilościach, aby sami dzielić się nim w domu;
- poświęcony popiół można rozdawać podczas kolejnych Mszy zwyczajnych (pierwsza niedziela Wielkiego Postu, druga niedziela Wielkiego Postu itp., ale także podczas Mszy św. w dni powszednie na początku Wielkiego Postu).
Na przykład w parafii św. Olafa w Oslo przygotowuje się 300 małych porcji popiołu, które biskup poświęci. Zostaną one rozdane wiernym, aby mogli zabrać je ze sobą do domu.
Pontyfikalna Msza plenerowa
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała 12 stycznia 2021 r. notę dotyczącą obrzędu posypania głów popiołem podczas pandemii.
Więcej na ten temat tej noty znajdziesz tutaj
– To, co tu powiedziano, musi być przestrzegane. Widać, że pojawią się pewne odchylenia od naszej zwykłej praktyki, dotyczące zarówno tego jak rozdziela się popiół, jak i słów, które się wypowiada. Trzeba wprowadzić pewną niewielką zmianę w formach liturgicznych („czoło” staje się „głową” itd.) - mówi biskup Eidsvig i dodaje, że Komisja Liturgiczna wysłała kapłanom formularz Mszy dostosowany do tych nowych przepisów.
– Krąży kilka tekstów liturgicznych o poświęceniu popiołu w domu itp. To musi być traktowane jako prywatne propozycje i nie ma oficjalnego statusu liturgicznego ani aprobaty od nas - podkreśla biskup i dodaje:
– Sytuacja w tym roku może być okazją do katechetycznej refleksji nad pokutą, postem, wstrzemięźliwością, popiołem i liturgią w sposób bardziej intensywny niż jesteśmy do tego przyzwyczajeni, i to zastanowienie jest dobre w tej smutnej sytuacji, w której się znajdujemy.
Ks. biskup przypomina, że Konferencja Episkopatu Krajów Nordyckich przyjęła następujące dodatkowe zasady do kanonu 1253 Kodeksu Prawa Kanonicznego:
„Aby wszyscy zjednoczyli się z Chrystusem i między sobą we wspólnej praktyce pokuty, Kościół wyznacza określone dni na pokutę. W tych dniach będziemy oddawać się modlitwie, wyrzeczeniom i dobrym uczynkom. Dni te nie powinny ograniczać się tylko do pokuty, ale powinny służyć pogłębianiu życia chrześcijańskiego przez cały rok ”.
Biskup Eidsvig zachęca wiernych do udziału w internetowych Mszach w Środę Popielcową. Katolsk.no będzie transmitować pontyfikalną Mszę plenerową z pochodniami z katedry św. Olafa w Trondheim o godz. 18.00. Mszę będzie można śledzić na pierwszej stronie katolsk.no. Będziemy transmitować również Mszę z katedry św. Olafa w Oslo.